Azərbaycan Respublikasının Torpaq Məcəlləsinin 3.3-cü maddəsinə əsasən əcnəbilər, vətəndaşlığı olmayan şəxslər, xarici hüquqi şəxslər, beynəlxalq birliklər və təşkilatlar, həmçinin digər dövlətlər qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş məhdudiyyətlər nəzərə alınmaqla torpaq münasibətlərinin iştirakçıları ola bilərlər.
Eyni zamanda, Mülki Məcəllənin 245-ci əsasən satılan əmlakdakı daşınmaz əmlaka mülkiyyət hüququ onu əldə edənə keçir. Lakin Torpaq Məcəlləsinin 48.3-cü maddəsinə görə, əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər, xarici hüquqi şəxslər, beynəlxalq birliklər və təşkilatlar, habelə xarici dövlətlər Azərbaycan Respublikasında torpaq sahələrini yalnız icarə hüququ əsasında əldə edə bilərlər.
Həmin Məcəllənin 49.4-cü maddəsində isə qeyd edilir ki, xarici hüquqi və fiziki şəxslərə torpaq sahələrinin vərəsəlik, bağışlama və ipoteka əqdləri nəticəsində keçən mülkiyyət hüququ 1 (bir) il müddətinə qanunvericiliyə uyğun özgəninkiləşdirilir. Xarici hüquqi və fiziki şəxslər torpaq sahəsi üzərində olan mülkiyyət hüququnu qanunvericiliyə uyğun özgəninkiləşdirmədikdə, müvafiq icra hakimiyyəti orqanı və ya bələdiyyə torpaq sahəsini bu məcəllədə nəzərdə tutulmuş qaydada məcburi satın alır.
Bəs əcnəbi Azərbaycanda mənzil ala bilər?
Bəli. Hər hansı bir əcnəbinin yerli vətəndaş kimi Azərbaycanda fərdi əmlak almaqda bərabər hüquqları vardır. Əcnəbi, torpaq istisna olmaqla, Azərbaycanda daşınmaz əmlak (daşınmaz əmlak) ala bilər. Başqa sözlə, xarici vətəndaş və ya vətəndaşlığı olmayan şəxs olsanız torpaq istisna olmaqla ev, mənzil və digər əmlak ala bilərsiniz.
Azərbaycanda əmlak (ev, mənzil almaq adətən aşağıdakı prosesləri əhatə edir:
1. Müvafiq bir əmlak tapmaq, fiziki yoxlama, qiymət və şərtlərlə razılaşma;
2. Notariusda alqı-satqı müqaviləsi imzalanır: (Qeyd: notarius tərəfindən təsdiq edilmiş etibarnamə ilə bunu icra etmək olar, əcnəbi şəxsən fiziki olaraq Azərbaycanda olması zəruri deyil);
3. Notariusda təsdiqlənmiş müqavilə ilə birlikdə əmlak üzərində dövlət reyestrinə müraciət edilir.
4. Mülkiyyət hüququnun qeydiyyat sənədi (çıxarış) əldə edilir.
Mülki Məcəllənin 139.1-ci maddəsinə əsasən mülkiyyət hüququ və daşınmaz əmlaka digər hüquqlar, bu hüquqların məhdudlaşdırılması, əmələ gəlməsi, başqasına keçməsi və xitamı dövlət qeydiyyatına alınmalıdır. Mülkiyyət hüququ, istifadə hüququ, ipoteka, servitutlar, habelə daşınmaz əmlaka digər hüquqlar Mülki Məcəllədə və qanunvericilikdə nəzərdə tutulan hallarda qeydə alınmalıdır.
Mülki Məcəllənin 139.3-cü maddəsinə əsasən daşınmaz əmlaka hüquqların dövlət qeydiyyatı müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən (Azərbaycan Respublikası Əmlak Məsələləri Dövlət Xidməti yanında Daşınmaz Əmlakın Dövlət Kadastrı və Reyestri Publik Hüquqi Şəxsi ) daşınmaz əmlakın dövlət reyestrində həyata keçirilir.
Belə ki, qüvvədə olan qanunvericiliyə görə Azərbaycan Respublikasında daşınmaz əmlakın dövlət reyestri obyektlərinə dair sərəncam verilməsi haqqında müqavilələr notariat qaydasında təsdiqlənməlidir. Təsdiqləmə zamanı notarius əşyaya dair sərəncam verən tərəfin sərəncam hüququnu və müqavilənin qanunauyğunluğunu yoxlamalıdır. Notarius təsdiq etdiyi müqavilənin iki nüsxəsini müraciət etmiş şəxsə verir yaxud müraciət edən şəxsin istəyi ilə daşınmaz əmlakın qanunvericiliyə müvafiq qaydada dövlət reyestrində qeydiyyatı barəsində hüquq əldə edənin notariat qaydasında təsdiq edilmiş ərizəsini müqavilə, dövlət qeydiyyatı üçün digər əsasları yaxud hüquqları əks etdirən sənədlər, torpaq sahəsinin planı və ölçüsü, torpaq sahəsində yerləşən bina, qurğu, tikililərin və digər daşınmaz əmlakın (onların tərkib hissələrinin) texniki pasportu, plan-cizgisi və dövlət rüsumunun ödənilməsi barədə sənəd ilə birlikdə müvafiq icra hakimiyyəti orqanına göndərir.
Benefisiar.org
